Aditzaren aspektua

Euskal aditza oso erraza da, gaztelaniarena baino ulergarriagoa.  Kontuan hartu behar dugu hiru aspektu bereizten dugula: orainaldia, iragana eta geroaldia. 
               Iragana: aditza+auxiliarra                                 
               Orainaldia: aditza-t(z)en+ auxiliarra 
               Geroaldia: aditza -ko/go+ auxiliarra.

1. Iragana edo lehenaldia
Iragana osatzeko aditza infinitiboan gehi auxiliarra erabili behar dugu. Gaztelaniaren preterito perfecto-aren ordainak dira.
Nik jan dut = he comido
Nik irakurri dut = he leido
Ni joan naiz = he ido
...
2. Orainaldia
Orainaldia osatzeko aditzari -t(z)en eransten diogu, gehi auxiliarra. Gaztelaniaren presente-aren ordaina da. Baina, trinkoa bada,  euskaraz bereizketa bat egiten dugu.
Ni noa = yo voy (ekintza puntuala, momentuan bertan egiten duguna)
Ni (zapaturo) joaten naiz = yo voy (errepikatzen den ekintza adierazten du, normalean adberbio batek markatzen du ohikotasuna)

Trinkoa ez bada, hots, aditz perifrastikoa bada, bereizketa hori ari izan partikularen bidez egiten dugu.
Nik irakurtzen dut = yo leo  
Ni irakurtzen ari naiz (momentu honetan)
3. Geroaldia edo etorkizuna
Geroaldia osatzeko, aditzari -ko/go eransten diogu. Gaztelaniaren futuro-aren ordaina.
Nik jango dut = comeré
Nik irakurriko dut = leeré
Ni joango naiz = iré
...

Beste sarrera batean hainbat kontutan sakonduko dugu, hots, noiz jarri behar dugu -TEN eta noiz -TZEN, noiz -KO eta noiz -GO. Horrez gain, puntualtasuna adierazteko partikula, ari izan, ere jorratuko dugu.



iruzkinik ez:

Argitaratu iruzkina